Genel DOS Komutları DIR (Listeleme) Bulunduğunuz dizindeki dosya veya dizinleri listeler. start > run > cmd > karakter dediğimiz ? ve * karakterleri kullanılır. Dir *.exe ile uzantısı EXE olan dosyalar Dir a*.exe ile bat harfi a ve uzantısı EXE olan dosyalar Dir a*.e* ile bat harfi a ve uzantısının baş harfi e olan dosyalar Dir a?b*.exe ile bat harfi a ve üçüncü harfi b olan EXE uzantılı dosyalar Dir *. ile uzantısı olmayan dosyalar listelenebilir. Buradaki temel kural * itaretinin bütün harfler yerine, ? ise tek bir harf yerine geçmesidir. Dir komutu ile DOS’ta arama da yapılabilir. /s parametresi verilirse DOS alt dizinlerdeki dosyaları da listeler. Örneğin önemli.doc isimli bir dosyayı aramak için Dır önemli.doc /s kullanılabilir. KLASÖR İŞLEMLERİ(CD, MD,RD) Bir klasöre girmek için CD KLASÖR ADI kullanılır. Örneğin Windows dizinine girmek için C:\>CD Windows C:\WINDOWS> Windows\System dizinine girmek için C:\>CD Windows C:\WINDOWS>CD System C:\WINDOWS\SYSTEM> şeklinde kullanılır. Bir klasörden çıkmak için CD.. C:\WINDOWS\SYSTEM>CD.. C:\WINDOWS> Ana klasöre dönmek için CD\ C:\WINDOWS\SYSTEM>CD\ C:\> Yeni bir dizin oluşturmakiçin MD KLASÖR İSMİ Örneğin RAPORLAR isimli bir klasör oluşturmak için MD RAPORLAR Bir klasörünü silmek için RD klasör ismi Yeni RAPORLAR klasörünü silmek için RD RAPORLAR şeklinde kullanılır. Bir klasörü bu yöntemle silebilmek için, içinin boş olması gerekir. SÜRÜCÜ DEĞİŞTİRME DOS işletim sisteminde her sürücü bir harf ile temsil edilir. A, ve B harfleri disket sürücü diğerleri de hard disk ve diğer sürücüler için kullanılır. Sürücü harflerinden sonra “:“ kullanılarak o sürücüye geçilebilir. A: ile disket sürücüye C: ile de hard diske geçilebilir. Bir sürücüye geçildikten sonra uygulanan komutlar o sürücü üzerinde etkili olur. Örneğin bir disketin içeriğini görmek için C:\>A: A:\>Dır yazabilirsiniz. Veya kısaca C:\> DIR A: SİSTEM TRANSFERİ (SYS KOMUTU) Sys a: ile diskete Sys c: ile de harddiske sistem transferi yapılır. LABEL (Disket etiketi değiştirme) LABEL C: komutunu kullanabilirsiniz. Sizden 11 harflik bir etiket istenecektir. LABEL A: komutu disketin etiketini değiştirmek için kullanılır. Bu programın ismi LABEL.EXE’dir DATE, TIME ( Tarih ve Saati değiştirme) C:\>date Geçerli tarih Paz 05/01/1999 Yeni tarihi girin (gg-aa-yy):_ C:\>date Geçerli tarih Paz 03/01/1999 Yeni tarihi girin (gg-aa-yy):_ KOPYALAMA İŞLEMLERİ (COPY, XCOPY, DISKCOPY) Copy Kaynak Hedef Şeklinde, çoğunlukla iki parametre ile kullanılır. Birincisi kopyalanacak olan, ikincisi kopyalanılacak olan yeri belirler. Copy okul.doc a: Aktif dizindeki okul.doc isimli dosyayı diskete kopyalar. Copy a:okul.doc c: Disketteki okul.doc isimli dosyayı harddiske kopyalar. Copy okul.doc liste.doc Okul.doc isimli dosyayı aynı yere liste.doc adıyla kopyalar. Copy a:okul.doc Disketteki okul.doc isimli dosyayı komutun yazıldığı yere kopyalar. Copy *.* a: İçinde bulunulan dizindeki tüm dosyaları diskete kopyalar. Copy a:*.* c: Disketteki bütün dosyaları harddiske kopyalar. Copy Autoexec.bat con Autoexec.bat dosyasını ekrana kopyalar. (Con ekran için kullanılan isimdir. Ekrana kopyalamak içini göstermek anlamındadır.) Copy *.bat con Bat uzantılı tüm dosyaları ekrana kopyalar. Copy Con yeni.txt Burada kaynak ekran, hedef ise bir dosyadır. Yani ekranı yeni.txt dosyasına kopyalamasını istiyoruz. Bu durum copy komutu için özel bir durumdur ve bir dosyaya yazı yazmak için kullanılır. Bu komutu yazdıktan sonra F6 tuşuna basana kadar yazdığınız bütün harfler yeni.txt dosyasına yazılacaktır. Copy evrak.txt prn Bu satır evrak.txt dosyasını yazıcıya gönderecektir. (Prn kelimesi yazıcı için kullanılır. Yazıcınızın bağlı olduğu porta göre LPT1, LPT2, COM1, COM2 de kullanabilirsiniz.) ekrandaki görüntüyü yazıcıya göndermek için Print Screen tutuna basabilirsiniz. Copy komutu ile bir dosyayı kopyalarken hata testi de yapılmasını sağlayabilirsiniz. Özellikle diskete kopyalarken bu testi yaptırmanız iyi olur. Hata testi yapması için / V parametresi kullanılır. Copy okul.doc a: / v Okul.doc dosyasını diskete hata testi yaparak kopyalamasını istiyoruz. Bu işlem dosyayı diskete kopyalarken aynı zamanda yazdığını da okuyarak doğru okunup okunmadığını kontrol eder. Diskette bozuk kesimler varsa yazdığını okuyamayacak ve hata verecektir. İşlemi iptal ederek sağlam bir disket kullanın veya disketin içinde önemli bilgiler yoksa disketi formatlayın ve ve hatalı kısımların işaretlenmesini sağladıktan sonra tekrar kopyalayın. Kopyalama yaparken kopyalanılan yerde aynı isimli bir dosya varsa onun üzerine yazılıp yazılmayacağı sorulur. XCOPY komutu da kopyalamak için kullanılır. Copy komutunda farklı olarak daha hızlıdır ve alt dizinleriyle birlikte kopyalayabilir. Copy komutu bir iç komut olmasına rağmen Xcopy komutu dış komuttur ve XCOPY.EXE dosyasının bulunması gerekir. Xcopy komutunun kullanımı da copy komutu gibidir. Farklı olarak /S parametresi ile alt dizinlerin kopyalanması da sağlanabilir. Xcopy a:*.* /s c: Disketteki bütün dosyaları alt dizinlerdekilerle beraber c: sürücüsüne kopyalar. Xcopy’nin avantajı daha hızlı kopyalayabilmesi ve alt dizinlerle birlikte kopyalayabilmesidir. DISKCOPY komutu ise daha farklıdır. Bir disketin aynısını bir başka diskete kopyalamak için kullanılır. Diskcopy ile çoğaltılan disketler tamamen birbirinin aynısıdır. Diskcopy a: a: Komutu ile a sürücüsünde bulunan disket çoğaltılabilir. Bu işlem sırasında önce orjinal disket okunur, daha sonra diğer disketin takılması istenerek bu diskete yazılır. Okuma işlemi tek seferde bitmemişse tekrar ilk disket istenerek kalan kısım da okunarak diğer diskete yazılır. Diskcopy işleminde hedef disket içindeki tüm dosyalar kopyalama işleminden önce bilgisayar tarafından silinir. Bu programın ismi DISKCOPY.COM’dur. işlemleri hızlandırabilirsiniz. AD DEĞİŞTİRME (REN) Dosyaların isimlerini Ren komutu ile değiştirebilirsiniz. Ren Dosyaadı Yeniad şeklinde kullanılır. Örneğin gerekli.doc isimli dosyanın adını gereksiz.doc olarak değiştirmek için Ren Gerekli.doc gereksiz.doc şeklinde yazılır. İsim değiştirirken yeni isimle aynı isme sahip bir dosya varsa değiştirme yapılmaz. TAŞIMA İŞLEMİ (MOVE) Bu programın ismi MOVE.EXE’dir. Dosyaları bir yerden başka bir dizine veya sürücüye taşımak için ve dizinlerin isimlerini değiştirmek için kullanılır. Örneğin Genel dizinindeki bütün dosyaları Özel dizinine taşımak için Move c:\genel\*.* özel PW dizinindeki tüm dosyaları diskete taşımak için Move c:\pw\*.* a: Move komutu ile dizin ismi değiştirmek Ren ile dosya ismi değiştirmek gibidir. Örneğin PW dizinini WRITE olarak değiştirmek için Move PW WRITE şeklinde kullanılır. TYPE (DOSYA İÇERİĞİ) DOS’ta bir dosyanın içeriğini görmek için kullanılır. Type Dosyaadı Şeklinde kullanılır. Örneğin autoexec.bat dosyasının içeriğini görmek için Type autoexec.bat şeklinde yazılır. Dosya üzerinde değişiklik yapabilmek için EDIT komutu kullanılmalıdır. MORE(SAYFALAMA) Bazı DOS komutlarının sonuçları ekrana sığmıyorsa komutun sonucunun sayfa sayfa gösterilmesini More komutunu | karakteri ile birlikte kullanarak sağlayabiliriz. Örneğin; Type autoexec.bat Komutu ile autoexec.bat dosyasının içeriğine bakabilirsiniz. Ancak dosya ekrana sığmayacak kadar uzun ise dosyadaki üst satırlar ekranda görülemeyecektir. Bunu More komutu ile birlikte kullanarak atabiliriz. Type autoexec.bat | More şeklinde kullanılırsa, dosyanın içeriği ekranı doldurduğunda bir tuşa basmanız istenecek ve ondan sonra diğer sayfa gösterilecektir. More komutu tek başın değil diğer komutların arkasında | karakteri ile birlikte kullanılır. EDIT(DOSYA OLUŞTURMA VE DÜZENLEME) DOS’ta dosyaları düzenleme ve oluşturma için Edit programını kullanabilirsiniz. Bu program vasıtası ile dosyalarınızı açıp değişiklikler yapabilirsiniz. Bu programın ismi EDIT.COM ‘dur. Edit Autoexec.bat Yazarak autoexec.bat dosyasında değişiklikler yapabilirsiniz. ATTRIB (DOSYA ÖZELLİKLERİ) Bir dosya sadece okunabilir, sistem veya gizli dosya olarak belirlenmişse normal yollarla silinemezler. Eğer sizde bazı dosyaların kolayca silinebilmesini istemiyor veya silmek isteyip de silemediğiniz dosyalar bulunuyorsa Attrib komutu ile o dosyanın özelliklerini değiştirmelisiniz. Bu dosyanın ismi ATTRIB.EXE’dir. Attrib dosyaadı özellikler Şeklinde kullanılır. Dosya adı olarak bir dosya verebileceğiniz gibi ? ve * karakterlerini kullanarak birden fazla dosyanın özelliklerini de değiştirebilirsiniz. Dosyaların özellikleri ise üçüncü parametre ile değiştirilir. Üçüncü parametre verilmezse sadece özellikler görüntülenir, herhangi bir işlem yapılmaz. Bir özelliği kaldırmak için aşağıdaki parametreleri – işareti ile , o özelliği vermek için ise + işareti kullanmalısınız. R Sadece okunabilir dosya. Normal yollarla değiştirilemez ve silinemezler. H Gizli dosya. Normal yollarla silinemezler ve Dır komutu parametresiz kullanıldığında listelenmezler. S System dosyası. Bu sadece bazı özel dosyalar için verilen bir özelliktir. Bu özelliğe sahip dosyaları silmeniz, değiştirmeniz veya taşımanız problemlere sebep olur. Bu dosyalarda normal yollarla silinemezler ve görünmezler. Örneğin EVRAK.DOC dosyasına sadece okunabilir özelliği vermek için Attrib EVRAK.DOC +R Cokgizli.doc dosyasını gizlemek için Attrib cokgizli +h Cokgizli.doc dosyasını gizlemek ve sadece okunabilir yapmak için Attrib cokgizli +h +r Ayrıca sadece dosyaları değil dizinleri de gizleyebilirsiniz Attrib Windows +h Komutu ile windows dizini gizlenmiş olur. Dır yazarsanız bu dizini göremezsiniz. CHKDSK(DİSK TESTİ) Bu program (CHKDSK.EXE) herhangi bir parametre olmadan kullanılırsa sürücü hakkında istatistiki bilgiler verir. (Boş alan, toplam alan, dosya sayısı gibi) C:\>chkdsk Birim Seri Numarası 0B26-13D9 1.048.395.776 bayt toplam disk alanı 25.182.208 bayt 231 gizli dosyada 9.601.024 bayt 575 dizinde 884.178.944 bayt 9.956 kullanıcı dosyasında 16.384 bayt bozuk sektörlerde 129.417.216 bayt disk üzerinde kullanılabilir 16.384 bayt her ayırma biriminde 63.989 toplam ayırma birimi disk üstünde 7.899 ayırma birimi disk üstünde kullanılabilir 655.360 bayt toplam bellek 578.240 bayt boş Chkdsk/F Diskteki hataları tespit ederek düzeltir. Diski (Disket veya harddiski ) hızlı bir şekilde test etmek için kullanılır. Daha detaylı Chkdsk /V Diskteki bütün dosyaları yol ismiyle birlikte ekrana listeler. Binlerce dosyayı ekrana listelemenin bir anlamı yoktur. Ancak ekrana listelemek yerine bir dosyaya yazması istenirse bu dosya daha rahat incelenebilir
Perş. Şub. 17, 2011 11:43 am tarafından 
